Warunki i pogoda

Warunki i pogoda

Warunki i pogoda

Nie jest tajemnicą, że trudności drogi wspinaczkowej odczuwamy zupełnie inaczej w zależności od zmieniających się warunków. Drogi letnie będą zdecydowanie bardziej wymagające w niskiej temperaturze i cieknącej skale, drogi zimowe w przepadającym śniegu, lodowe – w bardzo kruchym lodzie. Drogi alpejskie stanowią konglomerat tych czynników, stąd przewidywanie warunków panujących na nich stanowi istny labirynt. 

O ile logistykę drogi możecie opracować w dowolnym momencie, dzień przed wyjściem lub nawet wiele miesięcy wcześniej, to informacje na temat warunków powinniście zebrać w okresie najbliższym samej wycieczki 

Podejście i zejście

Często sprawdzając warunki zapominacie (my również :-)) o przeanalizowaniu warunków na podejściu. Niejednokrotnie, aby dostać się pod drogę wiosną będziecie musieli spakować raki, lub zabrać czekan, szczególnie w Alpach. Podobnie będzie z zejściem, wspinanie na południowej ścianie często wiąże się z zejściem po północnej stronie góry gdzie dłużej zalega śnieg.

Warunki na drodze

Warunki w ścianie w sposób zasadniczy determinują czas (a często w ogóle możliwość) przejścia. Bo można zastać świeży kopny śnieg, który nas zatrzyma na pierwszych metrach i dalej w ścianie (nie wspominając o zagrożeniu lawinowym). A może też się okazać, że są tak zwane betony (twardy śnieg) i przejście drogi odbędzie się w dobrym tempie i z czystą przyjemnością.

W przypadku letnich dróg, to warto się dowiedzieć, czy są one suche, bo jest wiele pięknych dróg, które są suche tylko przez kilkanaście dni w roku i trzeba uważnie obserwować pogodę aby wstrzelić się w tą właściwą chwilę. Są też drogi, które nie są aż tak bardzo zależne od warunków pogodowych, bo np schną szybko po deszczu (formacje płytowe) i często po porannej zlewie można już się na nich  po południu wspinać. 

O warunki warto, podobnie jak w przypadku topo, poszperać w Internecie, a w szczególności na grupach FB (np. Wspinanie w Tatrach,Chamonix – conditions for ice climbing, Alps – conditions for (ice) climbing), które zrzeszają ludzi aktywnie się wspinających w danym rejonie górskim. Warto również sprawdzić wśród znajomych czy ktoś nie był w tamtym rejonie, lub drodze i może jest nam w stanie przekazać więcej informacji. 

Wiosenne warunki wymagają bardzo precyzyjnegom doboru celów.
Wiosenne warunki wymagają bardzo precyzyjnegom doboru celów. Fot. M. Semow

Pogoda

Co najmniej kilka dni przed planowanym dniem przejścia drogi zacznijcie uważnie obserwować prognozy pogody i kamery (o ile są dostępne). Z wcześniejszego przygotowania powinniście wiedzieć, jak długie okno dobrej pogody potrzebne jest by droga wyschła, ale również jak długie okno potrzebujecie na pokonanie drogi i bezpieczne zejście. 

W przypadku dróg letnich zwróćcie uwagę na:

  • ilość dni słonecznych przed dniem wspinania, oraz wiatr – pozwoli to oszacować czy będzie sucho;
  • wiatr prognozowany – często można o tym zapomnieć, a potem dziwić się, że urywa Wam głowę w czasie wspinania, a zjazdy zajmują dwa razy dłużej;
  • temperaturę i ilość słońca (zachmurzenie) w dniu wspinania – będzie to miało duży wpływ na ilość wody którą należy zabrać, jak również na to czy wspinanie będzie w ogóle możliwe.

W przypadku dróg zimowych zwróćcie uwagę na:

  • WARUNKI LAWINOWE – nie będziemy teraz o tym rozpisywać się, jeżeli wiecie co to znaczy, powinniście doszkolić się zanim pójdziecie zimą w góry;
  • opad śniegu w całym sezonie, jak również w tydzień poprzedzający wspinaczke;
  • ilość dni słonecznych i temperaturę oraz wystawę i okolice ściany – czy operowało na drodze słońce, czy śnieg miał szansę się przeobrazić, a lód wytworzyć;
  • wiatr – jak wiemy wiatr jest budowniczym lawin, ale również po prostu przemieszcza śnieg, przez co sprawi, że warunki w dużej ścianie będą bardzo różne w różnych jej miejscach.

Warto wspomnieć, iż prognoza słonecznego dnia w górach jest ogólnie trudniejsza do przewidzenia, a dodatkowo może być obarczona różnym ryzykiem wystąpienia burzy. W przypadku miesięcy letnich będzie ono zdecydowanie większe niż w przypadku jesiennych. 

Gdy nie ma komfortu prognozy pełnej ‘lampy’, w większym stopniu w planach uwzględniajcie sytuacje awaryjne.

Źródła prognoz pogody

Temat jest bardzo skomplikowany, a autorzy nie czują się na siłach wypowiadać w tym temacie w sposób autorytarny. Zachęcamy do przejrzenia wielu portali z pogodą i modeli i budowania własnej opinii na temat sprawdzalności prognoz w danym miejscu i zakresie. Warto wspomnieć, że niektóre modele pogodowe będą sprawdzać się w jednych górach lepiej, inne w innych. Dobrze zapytać lokalsów i poszerzyć znane portale (meteoblue.com, yr.no, mountain-forecast.com) czy aplikacje (Windy, Meteoblue) o strony lokalne (np: www.hzs.sk, chamonix-meteo.com etc.) które niejednokrotnie mają więcej informacji i lepszą sprawdzalność.

Czy prognoza powinna wpływać na wybór drogi?

Oczywiście! Należy przeanalizować jeszcze raz topo pod kątem:

  • możliwości wycofu w przypadku deszczu i innych anomalii pogodowych;
  • sprawdzić czy droga nie przechodzi przez formacje zbierające wodę ze ściany, jak na przykład kominy, połogie zacięcia czy rampy. Znane są historie wspinaczy, którzy utopili się w ścianie podczas załamania pogody.

Aklimatyzacja

Nie będziemy dziś opisywać jak się aklimatyzować, lecz jest to kolejny element, o który powinniście zadbać przed wspinaniem, zarówno w Alpach jak i w górach wyższych. Na dłuższym wyjeździe warto zacząć aklimatyzować się po prostu robiąc łatwiejsze cele.

Ilona Gawęda i Bartek Klimas

To jest artykuł z serii “Proszę się wspinać” – czyli naszego autorskiego cyklu poświęconego wspinaczce górskiej. Wszystkie artykuły znajdziesz tutaj